نگاهی کوتاه به دو مبحث تنظیم شکایت و تنظیم اظهارنامه به زبانی ساده

تنظیم اظهارنامه چیست؟

فردی که در امری خود را صاحب حق می‌داند، حتما لازم نیست برای مطالبه حق خویش اقدام به اقامه دعوی کند زیرا ممکن است با درخواست ‌شفاهی از کسی که بایستی این حق را ادا کند به مقصود خویش نایل شود. اما در برخی موارد بایستی این مطالبه را اثبات کند و چون اثبات مطالبه شفاهی به‌نوعی مشکل است، بنابراین با تنظیم اظهارنامه و ارسال آن برای مخاطب به‌طور رسمی اقدام به مطالبه حق خود می‌کند. البته لازم به ذکر است که مطالبه حق تنها در صورت ارسال برگ تنظیم اظهار‌نامه از سوی مراجع قضایی اثبات می‌شود.

خواهان حق زمانی می‌تواند حق خود را از طریق تنظیم اظهارنامه مطالبه کند که بر اساس توافق طرفین یا به موجب قانون یا عرف موعد مطالبه آن رسیده باشد. در برخی از موارد هم تنظیم اظهار‌نامه قبل از اقامه دعوی مورد نظر ضروری است مثلا زمانی که محلی را به طور امانی به کارگر، سرایدار، خادم و به طور کلی به هر شخص دیگری سپرده‌ایم.

اگر شخص مورد نظر از استرداد مال امانی امتناع کند. در‌صورتی‌که شخص امانت‌دار پس از ۱۰ روز از زمان تنظیم اظهارنامه و ابلاغ آن ،محل مزبور را بازپس ندهد، متصرف عدوانی محسوب شده و بنابراین در این مورد می‌توان دعوی رفع تصرف عدوانی را مطرح کرد و از مزایای این دعوی که خارج از نوبت و بدون رعایت تشریفات آیین دادرسی رسیدگی می‌شود، استفاده کرد.

 تنظیم شکایت چیست؟

شاید این سوال دغدغه شما نیز باشد که وقتی جرمی علیه کسی اتفاق می‌افتد، از قبیل (قتل، ضرب و جرح، توهین، تهدید، سرقت، کلاهبرداری، فروش مال غیر، حتی تصادفات رانندگی، خیانت در امانت و غیره) یا اگر پس از تنظیم اظهارنامه شخص به تعهدات خود عمل نکرد، شخص متضرر باید چه اقدامی انجام دهد که به حق خود برسد. دادسراها به نمایندگی از جامعه، اقدام به کشف جرم و تعقیب متهم و جمع آوری دلایل نموده تا حقوق افراد جامعه محفوظ و نظم و امنیت قضایی و اجتماعی حاصل گردد. اما برای این امر ابتدا باید تنظیم شکایت کرد.

در تنظیم شکایت چند نکته و شرط لازم میباشد که باید به آنها توجه کنید

1-داشتن اهلیت

در جرایمی که تعقیب آن منوط به تنظیم شکایت شخص زیان دیده از جرم است ، شخص باید اهلیت داشته باشد . اهلیت در قانون جمهوری اسلامی ایران داشتن سن لازم میباشد که در دختران سن 9 سالگی و در پسران سن 15 سالگی می باشد اما معمولا رویه عملی دادگاه سن 18 سالگی میباشد . در صورتی که فرد هنوز به سن لازم نرسیده باشد باید ولی یا قیم فرد نسبت به تنظیم شکایت اقدام کند .

2-شکایت شاکی :

جرایمی است که تنها با شکایت شاکی قابل پیگیری می باشد و فاقد جنبه های عمومی هستند مانند جرایم افترا، توهین و فحاشی و در این مسائل بلافاصله پس از تنظیم شکایت و تقدیم آن به دادسرا تعقیب و تحقیقات شروع می شود.

3-اعلام و اخبار ضابطین دادگستری :

در جرایم عمومی و غیر قابل گذشت با اعلام و گزارش ضابطین دادگستری تعقیب جرایم را دنبال می کند . قابل ذکر است که ضابطین قوه قضائیه در حال حاضر همان ماموران نیروی انتظامی می باشند در این حال در برخی موارد نیروی مقاومت بسیج ، سپاه پاسداران جمهوری اسلامی نیز به عنوان ضابطین دادگستری محسوب می شوند .

4-اظهار و اقرار متهم

5-جرایم مشهود

شما میتوانید برای اطلاعات بیشتر به سایت شهرداد مراجعه کنید.