حق کسب و پیشه و حق سرقفلی در جامعه امروز از هم تفکیک شده اند و هرکدام معانی خاص خود را دارا می باشند. سرقفلی در واقع وجهی می باشد که مثلا مالک در همان آغاز اجاره از مستاجر می گیرد تا مکان مورد نظر را به وی واگذار کند. اما حق کسب و پیشه بر مرور زمان و به صورت تدریجی برای مستاجر و یا مکان تجارت بوجود می آید.
مقایسه حق کسب و پیشه با سرقفلی
با توجه به معانی متفاوتی که حق کسب و پیشه با سرقفلی دارد در اینجا به مقایسه کلی این دو پرداخته می شود.
مقدار سرقفلی مشخص می باشد ولی میزان حق کسب و پیشه قابل پیش بینی نمی باشد. گاهی اوقات ممکن است موجر از طریق قانونی و صحیح در زمان پایان قرارداد به دلیل اتفاق افتادن تخلفی از سمت مستاجر، وی را از برخورداری از حق کسب و پیشه منع کند.
برعکس سرقفلی، حق کسب و پیشه قابل توقیف نمی باشد.
حق سرقفلی می تواند شامل ضامن باشد ولی در ارتباط با حق کسب و پیشه این امکان وجود ندارد.
فقط تحت شرایط خاص تجویز حکم، حق کسب و پیشه قابل انتقال می باشد و در غیر این صورت این امکان وجود ندارد.
همان طور که در مورد اول گفته شده، حق کسب و پیشه ممکن است با وقوع تخلف منع شود. ولی حق سرقفلی قابل منع نمی باشد.
دسته بندی حق کسب و پیشه
این حق دارای 2 نوع می باشد:
در مورد رابطه بین مستاجر و موجر که به مستاجر اختصاص دارد.
موضوع تبصره 3 ماده 5 لایحه قانونی چگونگی خرید املاک برای اجرا برنامه های عمرانی، نظامی و غیره.
چگونگی تعلق گرفتن این حق در مکان های مختلف
مکان های متعددی وجود دارند و نحوه بهره مندی از این حق هم در هر کدام متفاوت می باشد برای مثال:
در بانک ها به دلیل اینکه فرایند هایی مانند افتتاح حساب و موارد این چنینی را انجام می دهند، کارشان تجاری محسوب می شود و این حق به آن ها تعلق می گیرد.
در داروخانه ها اختلاف نظر زیادی وجود دارد. اگر دارو در داخل بیمارستان تجویز شود و جزء بیمارستان باشد، این حق به آن تعلق نمی گیرد. ولی اگر داروخانه در بیرون از بیمارستان باشد و مردم عادی نیز بتوانند از آن خرید کنند، این حق به آن تعلق می گیرد.
مدرسه های غیر انتفاعی، جنبه تجاری و پر سود به طور خاص ندارند و به همین دلیل این حق را شامل نمی شوند. اما، در خصوص مهدکودک های خصوصی، بعضی بر این باورند که به دلیل گرفتن ماهیانه مبلغی از والدین در ارتباط با خدمات ارائه شده، این حق باید به آن ها اعطا شود.
جمع بندی
با توجه به نکات گفته شده در این زمینه، موراد بسیار مختلفی می باشند که این حق را شامل می شوند و بالعکس. موسسه حقوقی شهرداد با داشتن سال های تجربه در انواع مسائل حقوقی و کیفری آماده خدمت رسانی به متقاضیان می باشد.