در چه شرایطی چک برگشتی محسوب می‌شود؟

 

چک یک سند پرکاربرد در بازار تجاری و مالی است که به افراد این امکان را می‌دهد که بدون پرداخت آنی، معاملات خود را انجام دهند. صادر کردن چک به شرایط خاصی وابسته است که در صورت نقض آن، چک برگشت می‌خورد. قانون برای وصول کردن چک برگشتی، راهکارهایی ارائه داده است که دارنده چک می‌تواند با به کارگیری این قوانین، حق خود را پس بگیرد و اصطلاحاً حقش پایمال نشود. لازم به ذکر است که امکان دارد از چک سوء استفاده شود و جلوی وصول آن را بگیرد اما اگر شرایط مربوط به وصول چک را بدانید از همان ابتدا می‌توانید جلوی این دردسرها را بگیرید. در ادامه به تعریف چک برگشتی، شرایط صدور چگ برگشتی و راهکارهای وصول آن می‌پردازیم.

چک برگشتی به چه چکی گفته می‌شود؟

چک برگشتی به چکی گفته می‌شود که وجه آن پس از ارائه به بانک قابل وصول نیست. وصول نشدن می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد اعم از اینکه در حساب موجودی نباشد یا صادرکننده چک دستور عدم پرداخت آن را به بانک داده باشد و... . در هر حالت می‌توانید برای پرداخت چک اقدام و شکایت کنید. ماده 3 و 10 قانون صدور چک، به طور کامل به مواردی که در ادامه اشاره می‌کنیم، پرداخته است:

نبود موجودی یا کافی نبودن مقدار آن در تاریخ صدور چک:

در این شرایط، بانک موظف است هر چقدر موجودی در حساب باقی مانده است را به دارنده چک برگشتی بپردازد و میزان مبلغ پرداختی را پشت چک بنویسد. پس از این مرحله دارنده چک، با دریافت گواهینامه‌ای که حاوی کد رهگیری است، می‌تواند به مراجع قضایی مراجعه کند.

برداشت وجه از حسابی که پشتوانه و اعتبار چک محسوب می‌شود:

در این شرایط، هنگام صدور چک، موجودی حساب کافی بوده است اما صادر کننده بخشی از وجهی که چک به اعتبار آن صادر شده است، را خارج می‌نماید. این کار خلاف ماده 3 قانون صدور چک است و برداشتی که از این کار می‌شود این است که صادرکننده قصد دارد با وجه خارج شده، چک دیگری صادر کند یا با خارج نمودن موجودی، بستن حساب خود را عملی کرده است.

رعایت نکردن استانداردهای نوشتار هنگام تنظیم چک:

طبق استانداردهایی که برای چک نویسی تعریف شده است:

-         چک نباید خط خوردگی داشته باشد.

-         باید رقم عددی با رقم حروفی مطابقت داشته باشد.

-         باید امضای درج شده در چک با امضای موجود در بانک یکسان باشد.

-         هیچ گونه بی نظمی در چک مشاهده نشود.

در صورتی که هرگونه عدم مطابقت و بی نظمی مشاهده شود، بانک از پرداخت چک خودداری می‌کند.

صادر شدن دستور عدم پرداخت چک:

طبق ماده 14 قانون صدور چک، صادر کننده چک یا ذینفع، می‌توان به بانک دستور عدم پرداخت چک را بدهد. این حالت در شرایط امکان پذیر است که صادر کننده یا ذینفع ادعا کند که چک جعل شده یا به سرقت رفته یا به علت کلاهبرداری یا خیانت در امانت یا هر جرم دیگری، تحصیل شده است.

دارنده چک برگشتی می‌تواند شکایت کند و صادرکننده نیز باید ادعای خود را ثابت کند.

  

مسدود بودن حساب هنگام صدور چک:

در ماده 10 آمده است که اگر شخصی بداند حسابش بسته است، اما به اعتبار آن چک صادر کند، آن چک بی محل محسوب می‌گردد و برای این خلاف، مجازات غیر تعلیق در نظر گرفته شده است. پس از آن دارنده چک برگشتی با همراه داشتن گواهی عدم پرداختی، می‌تواند قدام به مطالبه نماید.

 سخن آخر

هنگام صدور چک حتماً به شرایط ذکر شده توجه داشته باشید و از همان ابتدا نکات لازم را بررسی کنید تا در آینده با مشکلات بزرگتر مواجه نشوید. اما در صورت عدم وصول چک دریافتی راه‌حل‌های قانونی وجود دارد که جلوی ضرر را بگیرد. در این راه، وکلا و مشاوران حقوقی شهرداد می‌توانند راهنمای خوبی برای شما باشند.